به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شافعی نیوز  این مقاله را با یکی از فرمایشات رسول گرامی اسلام (ص) آغاز می‏کنیم که می‎فرماید:

«اِنّی بُعثتُ لاتمّ مکارم الاخلاق.» من برای تکمیل کردن مکارم اخلاقی مبعوث شدم.

رسول خدا (ص) همچنین در مورد رعایت اخلاق در جوامع اسلامی توصیه می‎کند: «ولا تکونوا اِمعّه، تقولون: اِن أحسن النّاُس أحسنّا و ِان ظَلمُوا و لکن وصلّنوا أنفسکم ِان احسنَ الناسَ أن تُحسِنُوا و ِان أساءُوا فلا تُظلِمُوا.» (ترمذی، 4/384) یعنی: شما دنباله رو کسانی نباشید که می‎گویند اگر مردم نیکی کردند ما نیز نیکی می‎کنیم و اگر ظلم کردند ما نیز ظلم می‎کنیم بلکه اینگونه نفس خود را تربیت کنید که اگر مردم نیکی کردند، نیکی کنید و اگر بدی کردند شما ظلم نکنید. 

بی شک یکی از تهدیدات جامعه‏ی مسلمین تفرقه و افتادن در دام تعصبات قومی و قبیله‏ای و مذهبی است. انسان مسلمان نباید چنان در تعصبات حزبی، قبیله‎ای، قومی و مذهبی غرق شود که جز جلو پای خود را نبیند و فقط در حق همفکران خودش اخلاق را پاس بدارد و با هرکس جزو حزب و قوم و گروه و فرقه‎ی او نبود به شکلی غیر اسلامی و غیر اخلاقی برخورد کند. چنانچه کسی با دیگران به بهانه‎های واهی خارج از حدود دین و اخلاق برخورد کند به این کار عادت خواهد کرد و در آینده در حق هم فکران و هم کیشان خود نیز جفا خواهد کرد؛ چون اخلاق رذیله نیز هم مانند فضیلتها پس از مدتی جزو خلق و خوی آدم می‏شود و به راحتی نمی‎تواند آن را ترک کند. به قول مولانا جلال الدین بلخی:

ای تعصب هفت عضوت کرده بنـد                 چند گویــی خیــره از هفتاد و اند

بی تعصــب گرد و بی تقلیــــد شـو                 شرک شوی و غرقه‎ی توحید شو

همچنین در حدیث شریف است که: «من لا یَرحم النّاس لا رحمةُ الله.» (متفق علیه) یعنی هرکس به مردم رحم نکند، خدا به او رحم نخواهد کرد. پس مسلمانان باید درنهایت مهربانی و عطوفت با یکدیگر تعامل نمایند، زیرا یکی از خطرناکترین تهدیدات جوامع مسلمان تفرقه و افتادن در دام تعصب است. در جهان امروز که دشمنان با ترفندهای گوناگون مشغول تفرقه انداختن در صفوف مسلمین هستند و به اشکال مختلف ذخایر آنها راغارت می‏کنند و به دنبال استحاله فرهنگی مسلمانان و در نهایت نابودی اسلام یا حداقل کمرنگ کردن قوانین اسلامی در جوامع مسلمین هستند، این مسئله ضرورت بیشتری دارد.

امروز دشمنان اسلام و در راس آنها صهیونیست جهانی علاوه بر تجاوز آشکار به اشکال مختلف در پی تخریب جوامع اسلامی هستند. اقدامات پنهانی و زیر زمینی آنان نظیر: کمک به گروههای منحرف و تروریستی، ایجاد درگیری در میان گروهای قومی، ایجاد تفرقه بین مسلمانان به بهانه‏های مختلف، راه انداختن جنگ‏های مذهبی و در نهایت کمک به تجزیه کشورهای بزرگ مسلمان منطقه را می‏توان در زمره‏ی اقدامات پنهان دشمن به شمار آورد. اقداماتی که بسیار خطرناکتر و موثرتر از حملات نظامی است؛ زیرا دشمنان و رژیم صهیونیستی همواره از بحران‏های منطقه‏ای برای سرکوب مردم مظلوم فلسطین سوء استفاده می‏کنند. همچنان که در حملات سه سال پیش به مردم غزه، صهیونیست‏ها از اوضاع آشفته‎ی کشورهای منطقه نظیر: مصر و سوریه و عراق و حتی برگزاری جام جهانی فوتبال و مشغول بودن بخشی از افکار عمومی جهان به آن رویداد استفاده کرده و فلسطینیان را سرکوب کردند. رژیم غاصب صهیونیستی یک روز به جنوب لبنان حمله می‏کند، یک روز در غزه به محاصره و کشتار صهیونیست‏ها دست می‏یازد، یک روز به کاروان یاری رسانان بین المللی حمله می‏کند و از رسیدن کمک های بین المللی به مردم مظلوم غزه جلوگیری می‏کند. این رژیم بی‏شرمانه با هواپیماهای امریکایی به غیر نظامیان روزه دار، منازل مسکونی وحتی بیمارستان‏ها و محل نگهداری معلولان حمله می‏کند و در این راستا تمامی قطعنامه ها و مقررات بین المللی را زیر پا می‏گذارد. بی شک حمایت ها و کمک های مالی و تسلیحاتی قدرت های استکباری موجب جری تر شدن صهیونیست ها شده است.

این نکته را نیز بهتر است یادآوری کنیم که مقصود از صهیونیست، دین یهود یا تمامی یهودیان جهان نیست. مسلمانان با یهودیان جنگی ندارند، بلکه مسلمانان با تفکر صهیونیسم در تعارض هستند. امروز در میان یهودیان جهان نیز کسانی هستند که با تفکر صهیونیستی مخالفند. اما مشکل اصلی اینجاست که متاسفانه در میان مسلمانان جهان هم  عده‏ای وجود دارند که با اینکه می‏دانند رژیم صهیونیستی اشغالگر و توسعه طلب است، اما به دلیل ضعف ایمان از مقابله با این رژیم واهمه دارند، می‏ترسند و می‏گویند عده‏ای فلسطینی فقیر در برابر رژیم تا دندان مسلح صهیونیست که از حمایت قدرت‏های بزرگ برخوردار است، چه کار می‏توانند بکنند؟  

نکته‏ی دردناکتر این که اخیرا بعضی از گروههایی که عناوین اسلامی را یدک می‏کشند، دقیقا در راستای اهداف رژیم صهیونیستی گام بر می‏دارند. دشمن آن‏ها امروز صهیونیزم نیست. آن‏ها همچون عده‏ای راه گم کرده به بهانه‏های گوناگون مسلمانان را قتل عام می‏کنند، سرزمین های ایشان را محل تاخت و تاز قرار می‏دهند، مردم شمال آفریقا را با شکم گرسنه به قتل می‏رسانند و از هیچ جنایتی در حق مسلمانان فروگذار نمی‏کنند و دردناکتر اینکه زخمی‏هایشان در بیمارستان‏های رژیم صهیونیستی درمان می‏شوند. راستی علت این همکاریهای صمیمانه بین آنها و صهیونیست‏ها ودلیل حمایت رژیم غاصب اسرائیل از آنها چیست؟ با واکاوی این مسئله در یک کلام می‏توان گفت: به هم ریختن وحدت و انسجام مسلمانان.

دولتهای استعمارگر و صهیونیست‏ها نیک می‏دانند چنانچه مسلمانان گرد هم آیند، نه تنها حاکمیت آنها، بلکه تئوری شومشان نیز روبه نابودی خواهد رفت، لذا راهی که در پیش گرفته‏اند، در وهله اول ایجاد اختلاف در بین مسلمانان و سپس کمک به تشدید اختلافاتی است که در بین ملت‏های اسلامی وجود دارد.     

   حال که چنین است چاره چیست؟ تاریخ نشان داده وحدت مسلمانان تنها راه ایستادگی در برابر دشمنان است و هرگاه مسلمانان دست اتحاد و برادری به هم داده‏اند در برابر بزرگترین دشمنان به پیروزی رسیده‏اند. در دوران معاصر هم این مسئله بارها ثابت شده است. وقتی مردم مسلمان ایران دست به دست هم دادند و همگی در کنار هم علیه رژیم طاغوت مبارزه کردند توانستند شاهد پیروزی را در آغوش بکشند.

در مسائل جهانی و منطقه‏ای هم چنین بوده. در محاصره غزه بسیاری فکر می‏کردند کار نهضت فلسطین به آخر رسیده است، اما دیدیم که ایستادگی ایشان و پشتیبانی مردم منطقه موجب شکست محاصره غزه و عقب نشینی رژیم صهیونیستی شد و آنان نتوانستند به اهداف شوم خود دست یابند. از سوی دیگر انسان اگر به خدا ایمان داشته باشد، بدین نکته واقف است که هیچ ظلم وستمی پایدار نیست. پس پیروزی دور از دسترس نیست، چه از لحاظ سیاسی چه در سایر زمینه‏ها اما تنها راه، حفظ وحدت در بین مسلمانان است.  

در تاریخ معاصر نیز بسیاری از اندیشمندان مسلمان که مشکل تفرقه بین مسلمانان را درک کرده بودند پرچمدار این راه شده و به اشکال مختلف در پی ایجاد وحدت بین صفوف مسلمین بوده‏اند. درک این مسئله که بسیاری از مشکلات جهان اسلام با حفظ وحدت بین مسلمین جهان قابل حل است باعث شده تا گرایش به وحدت بین روشنفکران مسلمان بیشتر شود و لذا این مسئله به ادبیات نیز راه یافته و بسیاری از بزرگان با قلم خویش و در قالب نظم و نثر سعی کرده‏اند مسئله‏ی وحدت را در آثار خویش به شکل هنری مطرح کنند و در این رابطه مقالات و کتابهای بسیاری منتشر کردند. در این رابطه عرصه‏ی شعر یکی از عرصه‏هایی است که این درخواست هنرمندان و این آرزوی روشنفکران مسلمان در آن به شکل گسترده انعکاس یافته است. چنانکه علامه اقبال لاهوری می‏فرماید:

«قوم را اندیشه ها باید یکی

در ضمیرش مدعا باید یکی 

اهل حق را حجت و دعوا یکی است

خیمه های ما جدا دل ها یکی 

جوهر ما با مقامی بسته نیست

باده تندش به جامی بسته نیست 

هندی و چینی سفال جام ماست

 رومی و شامی گل اندام ماست 

قلب ما از هند و روم و شام نیست

مرز و بوم ما به جز اسلام نیست» ( لاهوری، ١٣٨٧،٤٦)

شاعران معاصر این خطه نیز ابیات بسیاری در مورد وحدت- این آرزوی دیرینه‏ی مسلمانان- سروده‏اند. در این مقاله تعدادی از ابیات نغز و پرمغز شاعران معاصر کردستان را بررسی می‏کنیم و قبل از ورود به مبحث اصلی یادآوری می‏کنیم که این ابیات تنها نمونه هایی از اشعار فارسی و کردی شاعران کردستان است و بی شک حجم این اشعار به حدی است که در یک یا چند مقاله نمی‏توان به همه‏ی آنها اشاره کرد.   

بررسی نمونه های اشعار

مرحوم استاد «حقیقی بوکانی» از شاعران بلندپایه‏ی کرد، در شعری که به مناسبت کشتار حاجیان در مکه مکرمه سروده ضمن اظهار تاسف از اینکه حرم امن الهی به دست نااهلان افتاده است، ضمن هشدار به مسلمانان می‏گوید:

«سەدان ساڵە مەکینەی مەحوی بۆ داناوی بێگانە

لەمەوبەر ئیختیلافی مەزهەب و دین، بومب و مین ئەوڕۆ...

یعنی بیگانه صدها سال است که ماشین محوش را برای تو به کار انداخته است. زین پیش اختلاف مذهب و دین بود و امروز بمب و مین را هم به آن اضافه کرده است. وی سپس در مورد اهمیت حفظ وحدت و بر حق بودن دین مبین اسلام در ابیاتی از این شعر می‏فرماید:

«خودایا خۆ تەرازووی عەدڵی تۆ میزانە موو ناکا

بە تیشەی قەهری خۆت دەربێنە ڕیشەی خائنین ئەوڕۆ

وەرن بۆ حاڵی یەک بگرین و پشتی یەک بگرین

وەرن زەنجیری بەدبەختی لە ئەستۆ داڕنین ئەوڕۆ

موسوڵمانی حەقیقی بین و کوردی نیشتمان پەروەر

بە قورئان لای خودا ئیسلامە دینی ڕاستین ئەوڕۆ» (حقیقی، ١٣٧٤ :٢٠ ، ٢١).

یعنی: خداوندا ترازوی تو عادل است و اشتباه نمی‏کند، باتیشه‏ی قهر خودت ریشه‏ی خائنین را در آور. [ای مسلمانان] بیایید برای حال یکدیگر گریه کنیم و پشت به پشت هم دهیم، بیایید امروز زنجیر بدبختی را از گردن خود باز کنیم. بیایید مسلمان حقیقی باشیم و کرد وطن پرور، به قرآن قسم که نزد الله دین راستین اسلام است. 

مرحوم «محمد انصافجویی» متخلص به «ئەهوەن» شاعر سنندجی نیز در یک شعر کوتاه که از ضرب المثل های عامیانه الهام گرفته است در مورد وحدت و اتحاد چنین اظهار نظر می‏کند: 

«ئاو بدەی لە سەر سەر ناشکێنێ

خاک بدەی لە سەر سەر ناشکێنێ

ئاو و خاک هەردوو تێکەڵ کە وە یەک

ئەبێ بە خشت و مل گا ئەشکێنێ

کام کەست دیوە لە بۆ یەکێتی

تەشبیهی ئاوا سادەت بۆ بێنێ» (انصاف جویی،١٣٦٩ :٩٤).

او در این شعر می‏گوید: اگر آب را به تنهایی به سر بکوبی سر کسی را نمی‏شکند، اگر خاک را هم به تنهایی بر سر کسی بکوبی آسیب نمی‏بیند، اما چنانچه آن دو را با هم ترکیب کنی، به خشت تبدیل می‏شود و حتی گردن گاو را هم خواهد شکست. او سپس در بیت آخر می‏گوید: چه کسی را دیده‏ای که برای وحدت چنین تشبیه ساده‏ای بیاورد؟

ماموستا «محمد امین میرزایی» مشهور به «میرزای هورامی» نیز در چد قطعه شعر در مورد وحدت مسلمین سخن گفته است؛ از جمله در شعری که به مناسبت هفته وحدت در سال١٣٦٤ سروده به نکات مهمی اشاره کرده است، وی این شعر را اینچنین آغاز می‏کند:

«وەحدەت ڕاسی و حەقێقی بێتە مەیدان، ڕەحمەتە

ئەر قودس گیرا بە دەستی ئەهلی ئیسلام وەحدەتە

بێ ڕەئیسی وەحدەت و بێ ئیتیفاق و یەکدڵی

موسلمین، یا موفلسینی قەڕنی تازەی زیللەتە»

یعنی: اگر وحدت راستی و حقیقی به میدان آید، رحمت است. اگر قدس به دست اهل اسلام آزاد شد، به دلیل وحدت است. بدون رئیس وحدت و بدون اتفاق و یکدلی، مسلمانان یامفلسان قرن تازه در ذلت هستند. وی سپس ادامه می‏دهد:   

«داعیانی وەحدەت و ئەی موسلیحانی ئیجتیماع

گەر نەکەن کاری ئەساسی، بۆ شەیاتین فرسەتە

«کلکم راع» حەدیسە و «واعتصموا» ئایەتە

حاکمێ دەزگای فەساد بێ، ئیفتراقی ڕەعیەتە...

یعنی ای داعیان وحدت و ای مصلحین اجتماع، اگر اقدامی اساسی نکنید فرصت برای شیاطین فراهم می‏شود. «کلکم راع» حدیث است و «واعتصموا» آیه است. حاکمی که فساد در دستگاهش باشد، موجب افتراق مردم خواهد شد. که در این بیت «کلکم راع» اشاره به حدیث نبوی است که فرمود«کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته» (پاینده، ١٣٨٥: ٦١١)  یعنی همه در قبال مردم مسئول هستید. و«واعتصموا» اشاره به بخشی از آیه‏ی 103 سوره‏ی مبارک آل عمران است که می‏فرماید:

«وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا» یعنی: همگی به ریسمان الهی چنگ زنید و متفرق نشوید. که به گفته‏ی اغلب مفسران منظور از ریسمان الهی دین الهی است.

میرزای اورامی سپس در ادامه‏ی این شعر می‏گوید:   

«وەحدەت و دۆسی دیارە، نەک هەوایی دەم بە دەم

«بازی با الفاظ اسلام» خۆی نیفاق و لەعنەتە» (میرزایی،١٣٩٣: ١٠٦)

یعنی: وحدت و دوستی خود پیداست نه هوای دم به دم. بازی با الفاظ اسلام خود نفاق و لعنت است.

ماموستا محمد امین میرزایی همچنین در قطعه شعری که به مناسبت جشن مولود پیامبر (ص) سروده، به نکات مهمی در مورد وحدت اشاره کرده است. شعر میرزای هورامی با این بیت آغاز می‏شود:

«چ جەژنێکە؟ جێژنی شادی، چ شادی؟ شادیی قورئان

فیارَبِّ لَک الحَمد لَک الُشُّکرُ لَکَ  الِاحسان»

چه جشنی است؟ جشن شادی، چه شادی؟ شادی قرآن. پس خداوندا برتوست حمد و شکر و احسان.

وی سپس خطاب به وارثین دین اسلام می‏گوید: امان ای وارثان دین، دخیل ای انوار آفاق، گروه و نسل ابلیسیان و معاندین را ناامید کنید. آن زبان لال شود و آن قلم بشکند و بی آبرو شود که برای از میان بردن وحدت گامهای نامردانه برمی دارد. زیرا امروز لاله زار دین رونق گرفته و لذا هنگام گل چیدن زیرکان و به چیدن (میوه چینی)بی دلان است:  

«ئەمان ئەی وارسانی دین دەخیل ئەی شەوقی سەر ئاسۆ

نائۆمێد کەن بەرەی ئیبلیس، مۆعانیدین، ڕەمەد چاوان

ڵاڵ بێ دەم و بشکێ قەڵەم، بدڕێ عەلەم، ئابڕووی چێ

کەسێ، هەنگاوی نامەردانە هەڵگرێ بۆ وەحدەت شکان

کە ئەمڕۆ لالە زاری دین، بەرەو ڕەونەق عەتارانە 

گوڵچنین بۆ زیرەکان و بەی ڕنین بۆ بێ دڵان» (میرزایی،١٣٩٣:٤٠)     

«محمد رحیمی رضوان» نیز در شعری به لهجه‏ی بیجاری که بر صدر آن نوشته: «پێشکەش وە برا و خۆشکە سونیەکانم» در مورد وحدت شیعه و سنی می‏گوید:

«دەس بە دەسمەوە ئەی برا دا دەس بکێشم تا خودا

بەشکە خوەر دەرچێ لە بانجەی ماڵەگەی عەهد و وەفا

خۆم ئەگەر پشتم گەرم بوو دەم لە پەک هەرچی شەوە

دڵ بە دەس دڵمەو ئەو وەختە، دەردمان دیری دەوا

بەو لە سەر نەخشەی دیانەت پوو لە پوو تاکەو نەکەیم

ئیلمە ئیلمە گوڵ بکێشیمان لە باغ موستەفا...

ئێمە هەردووکمان وە حەڵقەی ئاخرەت دڵ بەستەییم

ڕۆژگ و حەج و نماز و کەعبە دیریم و دوعا

ئایەمەس مەوقەی ئوخووەت بەو بیانک بشکنیم

زینگەو بوو با دوارە دووسی و سەیر و سەفا...» (رحیمی، ١٣٩٥: ٥٩)

یعنی دست در دستم بنه ای برادر بلکه تاخدا دست بکشیم. بلکه آفتاب بربام خانه‏ی عهد و وفا بتابد. من اگر پشتم گرم شود بر هرچه شب است می‏تازم. دل به دست دلم بسپار، آنگاه دردمان درمان خواهد شد. بیا تا بر سر نقشه‏ی دیانت، پود از پود جدا نکنیم و گره گره از باغ مصطفی(ص) گل بکشیم. (پو و ئیلمە یا هێلمە دو اصطلاح فرش بافی هستند. پو همان پود فرش است و هێلمە گره‏های مخصوصی که برای فرش بافی بر پود می‏زنند.)

وی سپس می‏گوید: ما هردوبه حلقه‏ی آخرت دل بسته‏ایم. روزه و حج  نماز و کعبه داریم و دعا.

اکنون وقت اخوت است بیا بهانه‏ها را بشکنیم.(به کنار نهیم) تا دوباره دوستی و مهر و سیر وصفا زنده شود.

   «محمد رضا همت یار»  در یک قطعه شعرملمع فارسی و کردی با عنوان نیایش به نکات زیبایی در مورد وحدت مسلمانان اشاره کرده است. وی این شعر را با این بیت مناجاتی آغاز کرده است:

به نام نقشبند پرده‏ی خاک

که گل ها آفرید از خاک ناپاک ...

و در بیتی خطاب به خداوند لامکان می‏فرماید:

«تو در دینت محبت را سرشتی

محمد(ص) را رسول خود نوشتی...

همت یار سپس در ابیاتی کردی به مسئله‏ی وحدت اشاره می‏کند و می‏گوید:

«خودای تەنزیل لە قورئان وا وتوویە

لە ئەمرو نەهی، باسێک موو بە موویە

بڕۆ سەر ڕێ وتەی پەیغەمبەرت چاک

ڕەشایی کە بە ئەم ئاوە لە دڵ پاک

وتی پەیغەمبەری دڵپاکی ئوممەت

بە یەک بوون ئاوەڵایە دەرکی ڕەحمەت...

بە یەکسانی جوانە گشت ببین یەک

خودا یەک، ڕەهبەر و قورئان و دین یەک» (ساحت سبز، ١٣٩٥:١٠٧تا١١١).

یعنی: خدای تنزیل در قرآن در مورد امر و نهی که مبحثی مو به مو است چنین فرموده:

به پاکی برو سر راه گفتار پیغمبرت، با این آب سیاهی‎ها را از دل بزدا.

پیامبر دلپاک امت فرمود: با اتحاد در رحمت بر شما گشوده خواهد شد...

چه زیباست همه با یکسانی یکی شویم، خدا یک، رهبر و قرآن و دین یک.      

«مظفر مولودی» در شعری تحت عنوان «یەکیەتی» که با این بیت آغاز می شود:

«ئەمڕۆ کە یەهوود دەورمانی داوە

بۆ ئارامشمان پیلان ڕژاوە...

در مورد وحدت به نکات قابل توجهی اشاره می‏کند و خوش می سراید:  

«ئێمە ئێرانین بە بێ جیاوازی

ئاگاداریشین لە پیلان بازی

وەحدەت و هەوڵی پێکەوە ژیان

وەک سەر بۆ بەدەن وەک ئاو بۆ زمان

وەک ژیانێک باش بە ئیمانەوە

بە پاراستنی نیشتمانەوە

سەفاو سەمیمی دەس لە ناو دەس نان

دەمانکێشێتە پلەی؛ فرەبان

لازمە برام ڕێز لە وەحدەت نان

تاکوو ژیانمان لێ نەوێت بە ژان

هەر کەسێ کەسە حەرفێکی بەسە

هەڵوەشاندنەوە کاری ناکەسە» (ساحت سبز، ١٣٩٥:١٤١،١٤٢).

ما ایرانی هستیم، بدون تفرقه. از نقشه‏های دشمنان هم آگاهیم. وحدت و تلاش برای همزیستی، مانند سر برای بدن و آب برای زبان است. مانندزندگی پاک و با ایمان و همراه حفظ وطن.

صفا و صمیمی دست در دست، ما را به مراتب خیلی بالا می‏رساند. برادرم! احترام به وحدت لازم است تا زندگیمان با درد همراه نشود.

هرکسی کس است یک حرفش بس است. به هم ریختن و تخریب کار ناکسان است.     

شاعر خوش ذوق کرد «بهزاد کرم اللهی» در یک مثنوی فارسی تحت عنوان «رحمت حق» که با این بیت آغاز می‏شود:

«ای ز تبار گل و آیینه‏ها

مثنوی معنوی سینه‎ها»

که در وصف پیامبر عظیم الشان اسلام سروده در ابیاتی به مسئله‏ی وحدت مسلمانان اشاره کرده  و می‏گوید:

«یک به یک از خویش جدا مانده‏ایم

بی خبر از راه کجا مانده‏ایم

باز مبادا هوس غم کنیم

در صف واحده ره کج کنیم

وسعت خوبی، غزل بیکران

رحمت حق خاتم پیغمبران

از دم آتش برهان خلق را

باز به باران برسان خلق را...» (ساحت سبز، ١٣٩٥: ٣٠ ، ٣١).

وی سپس در ادامه‎ی این شعر زیبا هشدار می‏دهد که فرصت تفرقه و جدایی وجود ندارد و باید یک دست و متحد شویم:

«فرصت آن نیست زهم کم شویم

لحظه‏ی آن است که با هم شویم

قدر بدانیم همه هست را

این صف نورانی یک دست را» (همان).

«حامد اسعدی» نیز در شعری تحت عنوان «وحدت» می‏نویسد:

«وحدت از احکام قرآنی بود

هدیه عالم یزدانی بود

هم کلامی از نبی مرسلین

هم امامان همام بر مشی دین

چون ید واحد همه‏ی ما مسلمین

رهرو احکام قرآن مبین

گفته حق در آیه های بی نظیر

مومنین با هم برادر در مسیر

 هم بفرموده همه نزد خدا

جز به تقوا نیستند از هم جدا ... »(ساحت سبز، ١٣٩٥: ٣٤،٣٥).

 در دوبیت اخیر این شعر حامد اسعدی به آیات کلام الله اشاره کرده است. بیت چهارم به آیاتی اشاره دارد که مؤمنان را به وحدت و اخوت دعوت کرده است. از جمله آیه دهم سوره حجرات که می فرماید:

«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ ، وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ»

به حقیقت مؤمنان همه برادر یکدیگرند پس همیشه بین برادران ایمانی خود صلح دهید و خداترس و پرهیزکار باشید، باشد که مورد لطف و رحمت الهی گردید.

بیت بعدی نیز به آیه‏ی سیزدهم سوره‏ی مبارک حجرات اشاره می‏کند که می‏فرماید:

«أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَىٰ وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا ، إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ ، إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ» ای مردم، ما همه شما را نخست از مرد و زنی آفریدیم و آن گاه شعبه‌های بسیار و فرق مختلف گردانیدیم تا یکدیگر را بشناسید، همانا بزرگوار و با افتخارترین شما نزد خدا با تقواترین شمایند، همانا خدا کاملا دانا و آگاه است.

وی سپس از این بابت شکر الهی را به جای می آورد که ملت ما متحد هستند.

«تا بباشد نور وحدت در میان

بابهای نصرت حق هم عیان

شکر ایزد میهن ما متحد

حامد هستم به عزت معتقد» (همان).

«علیرضا شیخ جعفری» شاعر منطقه‏ی قروه هم در شعری با عنوان «سرمایه‏ی وحدت» ضمن سخن گفتن در مورد میلاد پیامبر اکرم(ص)، از پیشگاه پیامبر اعظم(ص) درخواست می‏کند به امت اسلام اعم از شیعه و سنی نظری عنایت فرماید: 

«ای جان دو عالم به فدایت

بنموده خدا خلقت عالم زبرایت

میلاد تو شده سرمایه‏ی وحدت

لطفی که خداوند به ما کرده عنایت

بر امت اسلام هم از شیعه و سنی

فرما نظری ای در دریای کرامت

عالم همه مشتاق که تو را سیر ببینند

جنت همه مشتاق رسیدن به لقایت.» (ساحت سبز، ١٣٩٥:٤٠).

 «مسعود مطهری» نیز در شعری با عنوان «گل وحدت» می نویسد:

دین یکتا باشد و مذهب فزون

یک درخت و شاخ و برگ گونه گون...

وی سپس در مورد وحدت مسلمین و اعتصام به حبل الله چنین می‏گوید:

«پیک وحدت مهر سرمد پر فروغ

دل به انوار محمد پر فروغ

پرتو قرآن او جاوید شد

چلچراغ روشن توحید شد

اتحاد مسلمین آمد وجود

مامن حبل المتین آمد وجود

اعتصام مسلمین ایمانشان

کعبه و پیغمبر و قرآنشان... » (ساحت سبز، ١٣٩٥:٤٦).

آنگاه به مسلمانان پیام می دهد که بهترین راه ما که موجب التیام آلام ما و ضامن پیروزی ما خواهد شد وحدت است و بدین طریق مسلمانان را به طریق وحدت فرا می خواند:  

«بهترین پیگرد ما در وحدت است

التیام درد ما در وحدت است

شمع شب افروزی ما اتحاد

ضامن پیروزی ما اتحاد

ای مسلمانان همه همت کنیم

پاسداری از گل وحدت کنیم.» (همان ).

 «مریم مسرور» در شعری با عنوان «مثنوی وحدت» چنین می‎سراید:

«کاش با مذهبمان حوصله قسمت بکنیم

دینمان را بتوانیم حفاظت بکنیم

دور هم چینشی از خنده و هق هق باشیم

مثل جمعیتی از یاس و شقایق باشیم

تاابد در گل بدبینیشان چال شوند

دشمنان را نگذاریم که خوشحال شوند... » (ساحت سبز، ١٣٩٥: ٧٨ ).

او سپس می گوید ماهمه زیر علم یک پیامبر هستیم و وارثان حضرت علی(ع) هستیم و دشمنان هنوز ما را نشناخته‏اند. 

«همه زیر علم پور پیمبر هستیم

وارثان نفس فاتح خیبر هستیم

دشمن از روز ازل مانده و نشناختمان

ماهمه گوهر عشقیم ولی باختمان

ما سراپا دل و شور و غزل و احساسیم

سربلندان حریم قدر عباسیم.» (همان).

«معصومه گومه جور» نیز در شعری نو با عنوان «برادرم» در مورد وحدت چنین می‏گوید:

«لچکم را محکم کن

نگذار گیسهای پریشان شده از داغ روله هایم را باد

پریشان‏تر کند

که دستهایم شیونی دراز را آغاز کرده اند...

زیر بازوانم را بگیر

 که تو برادری را می فهمی

ما شاخه های تناور یک درختیم

که پیامبری از جنس نور دارد. » (ساحت سبز، ١٣٩٥: ١٠٢ ).

سخن پایانی

خواننده‏ی گرامی! آنچه تقدیم شما شد تنها نمونه‏هایی از اشعاری بود که شاعران کردستان به کردی و فارسی در مورد وحدت سروده‏اند. در شعر این شاعران دعوت به وحدت و انسجام مسلمانان، دوری از تفرقه و برادر بودن شیعه و سنی موضوع اصلی است.

 بی شک در چنین مقاله‏ی مختصری نمی‏توان تمام ابعاد این مسئله را بررسی کرد و از شعر همه‏ی شاعران استفاده کرد، آنچه دراین مقاله آمد همچنان که گفتیم مشتی از خروار و حرفیاز هزاران بود که امیدواریم مورد توجه شما قرار گرفته باشد.

 

دکتر بهروز خیریه

فهرست منابع

- قرآن کریم

- انصاف جویی، محمد، ١٣٦٩، دیاری سنه، انتشارات گوران، چاپ اول، سنندج.

- پاینده، ابو القاسم، ١٣٨٥، نهج الفصاحه، انتشارات بدرقه جاودان، چاپ ششم تهران. 

- ترمذی، ابو عیسی، سنن، انتشارات دارالحدیث، قاهره. 

- حقیقی، عباس، ١٣٧٤، کولکە زێڕینە، انتشارات صلاح الدین ایوبی، چاپ اول، ارومیه.

-رحیمی رضوان، محمد، ١٣٩٥، یەی تەسبیە دڵداری، نشر صحیفه خرد، چاپ اول، قم.

 - ساحت سبز، منتخب اشعار آیینی اولین جشنواره پیامبر اعظم(ص) اهل بیت عصمت(ع) و

      وحدت،  به کوشش علی فرامرزی و محسن یوسفی.

-لاهوری، اقبال،  ١٣٨٧، دیوان اقبال لاهوری، انتشارات پیمان، مترجم پروین عائمی، تهران.

• میرزایی، محمد امین، ١٣٩٣، دیوان میرزای هورامی، انتشارات کردستان، سنندج.